Almanya’nın başkenti Berlin’in komşusu Brandenburg eyaletinde Pazar günü seçmenler sandık başına gitti.
Kesin olmayan sonuçlara göre Sosyal Demokrat Parti (SPD) yüzde 30,7 oy alarak birinci olmayı başardı. Seçim öncesi yapılan anketlerde birinci olacağı tahmin edilen aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) ise yüzde 29,6 ile yarışı ikinci tamamladı.
Almanya’da yeni kurulan Sahra Wagenknecht İttifakı (BSW) adlı sol popülist parti ise eyalette katıldığı ilk seçimde yüzde 13,1 oy alarak üçüncü oldu. Partinin koalisyon arayışlarında kilit rol oynayacağı tahmin ediliyor. Bir önceki seçimlere kıyasla yüzde 3,5 civarında oy kaybeden eyalet hükümetinin koalisyon ortağı Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ise BSW’nin arkasında kalarak yüzde 12,1 oy alabildi.
En büyük hayal kırıklığını yaşayan, eyalet hükümetinin bir diğer ortağı Yeşiller oldu. Önceki seçime göre yüzde 6’dan fazla oy kaybeden Yeşiller yüzde 4,6 oy alabildi. Bu sonuçla yüzde 5’lik barajın altında kalan parti, eğer eyalet meclisine doğrudan vekil gönderemezse koalisyona devam edemeyecek.
Almanya’da seçim sistemine göre biri doğrudan adaya, biri de partiye olmak üzere iki oy kullanılıyor. Yeşiller’in bu nedenle hâlâ doğrudan aday için kullanılan oylarla vekil çıkarma ihtimali bulunuyor.
Yaklaşık 2 milyon 100 bin seçmenin sandık başına çağrıldığı eyalette seçimlere katılım yüksek oldu. Katılımın yüzde 74 oranında gerçekleştiği belirtilen eyalette 2019’da seçmenlerin yüzde 61’i sandık başına gitmişti.
Eyalet Başbakanı sonuçtan memnun
İlk sonuçların gelmesinin ardından eyaletin başkenti Potsdam’da açıklama yapan Brandenburg’un SPD’li başbakanı Dietmar Woidke, partisinin elde ettiği sonucu “büyük başarı” olarak nitelendirdi.
“Eyaletimizin tarihinde daha önce hiç olmadığı kadar ilerleme kaydettik” diyen Woidke, seçim sürecinin zor geçtiğini ve başından beri amaçlarının eyaletin “büyük bir kahverengi damga yememesi” olduğunu söyledi. Almanya’da kahverengi, Nazi dönemini temsil ediyor.
Eyalette 2019’tan beri CDU ve Yeşilller’le birlikte üçlü koalisyon hükümetinin başbakanı olan Woidke, AfD’nin birinci olması halinde başbakanlık görevini üstlenmeyeceğini ifade etmişti. Seçim öncesi yapılan anketlerde uzun süredir AfD birinci görünüyordu.
Eyaletin iki Almanya’nın birleştiği 1990 yılından bu yana başbakanları SPD’li.
AfD seçim sonuçlarından memnun
AfD lideri Alice Weidel ise ARD televizyonuna yaptığı açıklamada, aldıkları sonuçtan memnun olduklarını belirterek taktik oylarla SPD’nin önde olduğunu savundu.
Son eyalet seçimlerinde yüzde 23 oy alan AfD’nin elde ettiği sonuçla desteğini artırdığı görünüyor.
Ancak AfD’nin koalisyon ortağı olması ihtimal dahilinde değil. Diğer partiler, seçim kampanyalarında aşırı sağcı AfD ile hükümet ortaklığı yapmayacaklarını ilan etmişti. Partinin eyaletteki liste başı adayı Hans-Christoph Berndt iç istihbarat teşkilatı Anayasayı Koruma Dairesi tarafından aşırı sağcı olarak sınıflandırılmış bir siyasetçi.
AfD’nin eyaletteki iste başı adayı Hans-Christoph Berndt ve parti lideri Alice Weidel Fotoğraf: Liesa Johannssen/REUTERS
Thüringen ve Saksonya’daki seçim sonuçları
Bu seçimler federal hükümet açısından da bir sınav niteliği taşıyordu. 1 Eylül’de ülkenin doğusundaki Thüringen ve Saksonya eyaletlerinde koalisyon partileri oy kaybetmiş, aşırı sağcı AfD ise dikkat çekici oranda destek bulmuştu. AfD, Thüringen’de yüzde 32 ile birinci, Saksonya’da da yüzde 30’la ikinci olmuştu.
AfD, hem Saksonya hem de Thüringen’de koalisyon partileri SPD, Yeşiller ve FDP’nin oylarının toplamının iki katından fazla oy toplamıştı. Başbakan Olaf Scholz’un partisi SPD’nin oyları 2019’daki seçimlere göre Thüringen’de yüzde 8,2’den yüzde 6,1’e, Saksonya’da ise yüzde 7,7’den yüzde 7,3’e düşmüştü.
Hükümet açısından büyük bir hezimet anlamına gelen bu sonuçların ardından muhalefet partilerinden hükümete erken seçim çağrıları gelmişti. Almanya’da genel seçimler normal takvime göre Eylül 2025’te yapılacak.
DW,dpa/HS,SB
